شهردار اسبق پایتخت کشور عزیزمان ایران هنوز بر کرسی ریاست جمهوری ننشسته، شروع به سفر کرد ولی دیدوبازدیدش از استان ها خالی از هزینه نبود؛ در هر سفر، فهرستی از پر
بار مالی ٥٠٠ هزار میلیاردی کلنگ زنی های احمدی نژاد
عبارات مهم : منابع
شهردار اسبق پایتخت کشور عزیزمان ایران هنوز بر کرسی ریاست جمهوری ننشسته، شروع به سفر کرد ولی دیدوبازدیدش از استان ها خالی از هزینه نبود؛ در هر سفر، فهرستی از پروژه ها به امضا می رسید و کلنگ بسیاری از آنها بر زمین زده می شد تا بر عدالت محوری دولت بیش از پیش تأکید شود.
بار مالی ٥٠٠ هزار میلیاردی کلنگ‌زنی‌های احمدی‌نژاد
این تعهدات در هشت سال و هنگامی که دولت به حسن روحانی تحویل داده شد، از ٧٠ هزار پروژه نیز گذشت؛ پروژه هایی که جهت اتمام آنها به ٥٠٠ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز هست. هنگامی که این عدد را با اعتبار تخصیص یافته هر سال جهت پروژه های عمرانی مقایسه می کنیم که هیچ گاه زیاد از ٥٠ هزار میلیارد تومان نبوده هست، این واقعیت تلخ را رونمایی می کند که دست کم جهت اتمام همه این پروژه های به جا مانده به ١٠ سال وقت نیاز هست.
از سوی دیگر، دولت هر روز فربه تر می شود و هزینه هایش اوج و بالاتر می رود؛ آن قدر که هر سال هنگامی که بودجه تخصیص داده می شود، سر پروژه های عمرانی بی کلاه می ماند؛ طوری که بودجه عمرانی فدای هزینه های بالای دولت می شود و اینجاست که همه فشارها به سمت پروژه های عمرانی می رود و نیمه تمام ها به جای تمام شدن، در جای جای کشور خاک می خورند و هزینه تأخیرشان بر اقتصاد تحمیل می شود.
شهردار اسبق پایتخت کشور عزیزمان ایران هنوز بر کرسی ریاست جمهوری ننشسته، شروع به سفر کرد ولی دیدوبازدیدش از استان ها خالی از هزینه نبود؛ در هر سفر، فهرستی از پر
هرچند در چهار سال گذشته، دولت تلاش کرد وظیفه این پروژه ها را مشخص کند؛ ولی آن طور که باید و شاید، موفق نشد؛ حتی در واگذاری به بخش شخصی هم ناکام ماند. کارشناسان دلایل متعددی را در این ناکامی ذکر می کنند که یکی از آنها، ضعف نظارت و زیاد کردن تعهدات دولت به علت نفوذ نمایندگان مجلس است و دیگری کمبود منابع مالی و واگذارنکردن این پروژه ها به بخش خصوصی. فرهاد دژپسند، مدیر مرکز پژوهش های توسعه و آینده نگری شرکت برنامه و بودجه، نظر دیگری دارد و اعتقاد است کمبود منابع دولت صرفا بخش کوچکی از قضیه است.
او در گفت وگویی که با «شرق» داشته، هرچند تأکید دارد که این طرح ها به سرعت واگذار نمی شود؛ چون بخش شخصی حسابگر هست، به تعداد پروژه های واگذارشده به بخش شخصی اشاره می کند و می گوید؛ از زمستان ٩٤ تا مهر ٩٦، چهارهزارو ٢٠٠ پروژه به بخش شخصی واگذار شده است که تاکنون سابقه نداشته هست. او این را هم اضافه می کند که در دولت یازدهم، شروع طرح های تملک سرمایه ای به شدت کنترل شده است و فقط کلنگ اجرای ١٠ تا ١٥ طرح تازه زمین خورده هست. دژپسند که معاون سابق امور اقتصادی شرکت برنامه و بودجه بوده و به مشکل حاضر به مصاحبه می شود، این توضیح را نیز می دهد که تعلل در اجرای طرح های نیمه تمام، ١٦٠ هزار میلیارد تومان بار مالی دارد. او همچنین در این گفت وگو اوضاع پروژه های عمرانی و دلایل نیمه تمام ماندن آنها را تشریح می کند که می خوانید.
معضل پروژه های نیمه تمام و به جا مانده از سال های گذشته و از سوی دیگر ناتوانی دولت جهت اتمام آنها، آن قدر بزرگ می نمود که سال گذشته شرکت برنامه اعلام کرد دولت حتی یک ریال هم از این پروژه ها سود نمی خواهد و قصد دارد تمام وکمال این پروژه ها را واگذار کند. هرچند پیش از این اعلام رسمی که از سوی آقای نوبخت در جمع استانداران صورت گرفت، بحث واگذاری وجود داشت؛ ولی در واگذارکردن این طرح ها به بخش شخصی توفیقی حاصل نشده بود. با توجه به اینکه از سال گذشته استانداران هم وارد جریان واگذاری شده است اند، توانسته ایم موفقیتی در واگذاری داشته باشیم؟
سؤال شما با یک پیش فرض مطرح شده؛ بنابراین مورد نیاز است پاسخ آن را در دو قسمت ارائه کنم. اول اینکه دلایل متعددی جهت واگذاری پروژه ها وجود داشته و دارد و کمبود منابع دولت صرفا مربوط به بخش کوچکی از آن هست. جهت مثال، اهداف عمده ای مشمول بر کم کردن تصدی گری دولت و مسابقه نداشتن با بخش شخصی در ارائه خدمات ارتقای کیفیت طرح های زیرساختی، ارتقای بهره وری و صرفه جویی در منابع و کم کردن بهای تمام شده است خدمات، عوض کردن نقش دولت از سرمایه گذاری، اجرا و بهره برداری در پروژه های زیرساختی به سیاست گذار و تنظیم کننده مقررات و ناظر بر کیفیت و کمیت ارائه خدمات، انتقال بهینه ریسک، تمرکز بر ارائه خدمات و ایجادنکردن پروژه ها با بازدهی پایین اقتصادی و اجتماعی، اجرای یکی از رویکردهای اقتصاد مقاومتی (مردمی کردن اقتصاد) و امثال آن نیز مدنظر قرار داشته هست.
بار مالی ٥٠٠ هزار میلیاردی کلنگ‌زنی‌های احمدی‌نژاد
اما در بخش دوم سؤال، زمانی که حسن روحانی دولت یازدهم را تحویل گرفت، دوهزارو ٩٠٦ طرح عمرانی وجود داشت. البته باید توجه داشت که عنوان طرح کافی به مقصود نیست؛ به طوری که بعضی طرح های عمرانی متشکل از یک یا چندین پروژه بزرگ است که بعضی از همین پروژه ها از نظر حجم به مثابه یک طرح بزرگ تلقی می شوند. جهت مثال، احداث ٣٠ کانون فرهنگی ممکن است یک طرح محسوب شده است باشد، درحالی که باید آن را ٣٠ طرح به حساب بیاوریم. حال اگر جمع این پروژه های ملی و استانی را حساب کنیم، به طورکلی در کشور بالغ بر ٧٠ هزار پروژه وجود دارد که کمتر از نصف آن یعنی حدود ٢٩ هزار پروژه، احداثی است که از زمستان ٩٤ تا مهر ٩٦، چهارهزارو ٢٠٠ پروژه به بخش شخصی واگذار شده است که تاکنون سابقه نداشته هست.
این عدد حدود هشت درصد از کل پروژه های نیمه تمام هست. آیا می توان از آن به عنوان موفقیت در واگذاری یاد کرد؟
شهردار اسبق پایتخت کشور عزیزمان ایران هنوز بر کرسی ریاست جمهوری ننشسته، شروع به سفر کرد ولی دیدوبازدیدش از استان ها خالی از هزینه نبود؛ در هر سفر، فهرستی از پر
اولا نسبت به تعداد پروژه های احداثی ١٤,٥ درصد است و ثانیا این طرح ها به سرعت واگذار نمی شود؛ چون بخش شخصی حسابگر است و به خرید پروژه هایی اقدام می کند که سودآوری داشته باشد. به عنوان نمونه بیمارستانی را که در فاصله زیاد و نامناسبی از شهر قرار گرفته، خریداری نمی کند؛ بلکه بیمارستانی را خریداری می کند که هم داخل شهر باشد و هم سودآور باشد. ثالثا زیرساخت حقوقی و انسانی این کار ایجاد شده است و در اکثر نقاط کشور آموزش های مورد نیاز ارائه شده است هست. بنابراین امید می رود واگذاری در آینده با شتاب بیشتری صورت گیرد.
چند درصد از پروژه ها نیمه تمام و چند درصد در دست بهره برداری است؟
وقتی از پروژه های عمرانی صحبت می کنیم، باید بدانیم که پروژه های عمرانی ما کلا نیمه تمام هست. تا زمانی که این پروژه ها در دست احداث باشد، نیمه تمام است و هنگامی که تمام می شود در دست بهره برداری هست. همان طور که عرض کردم حدود ٧٠ هزار پروژه عمرانی داریم که حدود ٢٩ هزار پروژه احداثی است و بقیه آنها از قبیل تعمیر و تجهیز و مطالعاتی هست.
بار مالی ٥٠٠ هزار میلیاردی کلنگ‌زنی‌های احمدی‌نژاد
می توانید تعداد پروژه هایی که در چهارساله اول دولت روحانی آخر یافته است را بیان کنید؟
اگر پروژه های ملی و استانی را حساب کنیم، بالغ بر ٧٠ هزار پروژه عمرانی وجود دارد که در سال های ٩٢ تا ٩٥، ٥٦٧ طرح و حدود هزارو ١٠٠ پروژه خاتمه یافته هست. همان طور که اشاره شد این پروژه ها تعریف دارد؛ بعضی از آنها در دست تعمیر و تکمیل است و بخشی دنباله دار است یعنی خاتمه پیدا نکرده و بعضی دیگر مطالعاتی هست.
جهت اتمام طرح های عمرانی چقدر اعتبار مورد نیاز است؟
برآوردها به زودی نهایی می شود ولی برآوردهای اولیه و مقدماتی نشان می دهد که جهت اتمام این طرح ها حدود ٥٠٠ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز هست. البته نمی شود دقیقا برآورد کرد چراکه فاز دوم بعضی پروژه ها هنوز اجرائی نشده هست.
تأخیر در اجرای این پروژه ها چقدر جهت کشور هزینه ایجاد کرده است؟
وقتی منابع مالی کمی داریم و منابع کافی در وقت مورد نیاز تخصیص داده شده است نیابد، قطعا وقت اجرای پروژه در دست اجرا طولانی می شود. مضافا اینکه با توجه به عوامل متفاوت از جمله تورم هزینه ها زیاد کردن می یابد. به عنوان نمونه اگر سال ٩٢ منابع موردنظر جهت اتمام پروژه ها ٣٤٠ هزار میلیارد تومان بود، اکنون به ٥٠٠ هزار میلیارد تومان رسیده هست. بنابراین می توان گفت هزینه ناشی از زیاد کردن تورم و هزینه های تأخیر در پروژه ها ١٥٠ تا ١٦٠ هزار میلیارد تومان هست. به عبارت دیگر می توان گفت یک سوم از منابع موردنیاز اتمام پروژه ها، هزینه تأخیر اجرای پروژه هاست. البته آنها که به موقع تمام می شود، هزینه تأخیر ندارد.
در گذشته با وجود ازدیاد پروژه های کلنگ زده شده است باز هم با فشار بعضی نهادها چون مجلس بر تعداد این پروژه ها اضافه می شد. آیا در دولت یازدهم بر تعداد طرح ها افزوده شده است است؟
خوشبختانه دولت یازدهم تلاش کرد شروع طرح های تملک سرمایه ای را به شدت کنترل کند و در این زمینه هم موفقیت های قابل توجهی به دست آورد. به گونه ای که در دولت یازدهم فقط ١٠ تا ١٥ طرح تازه شروع شد. یعنی در دولت روحانی انضباط زیادی ایجاد شد. بنابراین اگر در چهار سال دوم هم این گونه عمل کند، می تواند مورد تشویق قرار گیرد. در واقع می توان گفت دولت روحانی در شروع طرح های عمرانی بسیار خوب عمل کرده هست.
اخبار اقتصادی – شرق
واژه های کلیدی: منابع | پروژه | اجرای طرح | طرح های عمرانی | اخبار اقتصادی و بازرگانی
دانلود فایل ها
توجه: ممکن است تمام لینک های دانلود به دستور مقام قضایی حذف شده باشد...
